Gil Scott-Heron’s spervuurgedichten - aggressive, no-nonense street poetry - maakten hem beginjaren ’70 onsterfelijk als ‘the godfather of rap’. Hij inspireerde praktisch elke rapper, denk Public Enemy, NWA, Michael Franti, PM Dawn, Kanye West en Common, want iedereen haalde wel eens z’n vinnige, kritische, predikende en humoristische verteltrant aan. De schrijver en ‘spoken word’ dichter was de chroniqueur van het harde leven in de ghetto … duistere poëzie en invoelbare junkiedrama’s die in ons geheugen gegrift staan met “The bottle” - ‘Winter in America’ - ’74, en “Home is where the hatred is” – ‘Pieces of a man’ - ’71. Songs die hij in een ‘back to bascis’ geluid speelde met z’n begeleiding van een percussionist, een saxofonist die ook dwarsfluit speelde en, naast Scott-Heron op orgel/toetsen, een derde man die zich bediende van een jazzy piano en een soort Toots- mondharmonica. Hij dompelde deze songs - samen met een handvol andere - onder in heerlijk, bedwelmende, dromerige druilerige ‘stadnighttrips’. Ze werden gedragen door z’n diepe, donkerbruine, rafelende stem en rapzang, nu eens weinig nadrukkelijk gezongen, dan weer met dwingende kracht uitgesproken … ze verbaasden, wisten te raken en te ontroeren.
De atmosferische omlijsting van Gils gedichten was beklijvend … Soulvolle, jazz/bluesy Hardup Poëzie noemt men zoiets in verdwaasde, bezwerende, verloren gewaande sounds.
Hoe hij de prooi werd aan de gevaren waarover hij schreef, kan een mysterie lijken. Hij is herrezen uit de dood, zestien jaar na de laatste cd ‘Spirits’. Drugsproblemen en bijhorende gevangenisstraffen hielden zijn carrière de afgelopen decennia immers flink op, maar met behulp van de productionele vleugels van XL baas Richard Russell, trok hij op de nieuwe, evenwel korte, cd ‘I’m new here’ diepe, duistere elektronische decors op. Het is dan ook glorieus dat hij terug muziek maakt!
Getekend door de jaren is hij écht een oude man geworden, licht bevend en trillend op z’n benen, die z’n songs stoffeert met een dosis relativering en humor. Het gezicht half bedekt onder een veel te grote klak en in een te korte kostuumbroek, begon hij eerst met een stukje stand up comedy. Hij wist onmiddellijk het ijs te breken, goochelde met de letters van de aswolk van de vulkaan in IJsland, moest even lachen om de newsupdates op CNN en vertelde enkele leuke impressies van z’n verblijf in een hotel in Brussel. Het onderstreepte de gezelligheid van het optreden.
We waren al meteen onder de indruk van de sobere elegantie op de “ain’t getting downs” van “The blue collar” uit ’82 door de toetsen en z’n indringende rapzang. Ook de duistere ‘on the roadsong’ “Winter In America”, “Almost Lost Detroit” en “Work for peace”, zo geplukt uit de jaren ’70 ‘Taxi’ reeks, kregen langzamerhand kleur en invulling door de andere instrumenten. Een sobere lofi omlijsting trouwens!
Het nieuwe “I’ll take care of you” zat ergens middenin de set en vormde wel de ideale link naar de lounge van Little Axe en z’n klonen. We waren al goed in de sfeer van de Scott-Heron trips, want hierop volgden wondermooie bewerkingen van “Did you hear what they said”, “The other side” en het heus intense beleven van “Home is where the hatred”, een hoogtepunt in de set.
Schitterend hoe telkens de instrumenten lichtjes aanvulden op de orgeltoets en raspende stem van Gil. Ondanks het feit dat de solo performance van de percussionist op “The bottle” er eventjes teveel aan was, hadden we hier te maken met een glorieuze comeback van één van de spils van ‘free protest spoken word raps’ in funky/jazz/soulblues. ‘The old man’ werd sterk onthaald en met een puike versie van “Better days ahead” breidde hij er met de sax en de mondharmonica een fijn, subtiel slot aan van een ruim twee uur durende set in het KC. Laat ons nu maar hopen dat hij er geraakt op Gent Jazz en niet hervalt met een arrestatie aan z’n been …
Neem gerust een kijkje naar de pics
Organisatie: Botanique, Brussel (ikv Les Nuits Bota 2010)