De Nits - lotgevallen van een vergeten wereldgroep
Het zal Kraantje Pappie en zijn gevolg worst wezen, maar er was ooit een tijd dat The Nits behoorden tot de hipste Nederlandse bands van hun generatie. Wie in de 80ies en early 90ies boven de Moerdijk op zoek ging naar melancholische Nederpop, orkestrale kamermuziek of progressieve kleinkunst kwam steevast uit bij dit Amsterdamse los-vast collectief rond songsmid Henk Hofstede, percussionist Rob Kloet en keyboardwonder Robert Jan Stips. Jarenlang regende het Edisons, Gouden Harpen en nationale popprijzen ten huize Hofstede & co, maar de jongste twee decennia heeft het trio toch flink wat airplay moeten inboeten.
Nu is commerciële aandacht nooit echt een drijfveer geweest voor The Nits. Meer nog, de groepsleden staan er op om “The” uit hun bandnaam te weren om hun eigenzinnige Hollandse roots niet te verloochenen voor gratuit buitenlands succes. Voor De Nits zelf blijven de artistieke gloriejaren gewoon verder duren, en wordt ver buiten het bereik van de commerciële schijnwerpers met de regelmaat van de klok een nieuw album bedacht in hun Amsterdamse hoofdkwartier De Werf.

De halflege theaterzaal van de Gentse Vooruit vormde afgelopen zaterdag het sfeervolle decor voor de jongste zaalshow van het Amsterdamse trio, dat met ‘Malpensa’ net haar 21ste studioalbum uit heeft. De titel verwijst naar de internationale luchthaven van Milaan, maar ook andere wereldlijke oorden hebben op de één of andere manier bijgedragen tot de sfeer op de nieuwe plaat. Fans van De Zevende Dag op zondagmorgen kennen ongetwijfeld reeds “Five Fingers”, de op een Egyptische folkbeat drijvende nieuwe single waarmee de set avontuurlijk werd geopend.
Ondanks de 38 (!) dienstjaren van Hofstede als minzame frontman van De Nits zijn bij de Amsterdammer nog maar weinig sporen van enig communicatief verval te merken. Gestoken in een te groot zwart maatpak en dito deukhoed vertelt de globetrotter in Hofstede honderduit over zijn reisverhalen, waarin hij graag een al dan niet fictieve hoofdrol voorziet voor zijn muzikale helden. Zo komt Joni Mitchell in “Home Before Dark” als enige klant langs Hofstede’s denkbeeldige tankstation in een godverlaten Amerikaans stadje. Of vinden zijn fascinatie voor melancholische treurwilgen en The Beatles elkaar in “Nick In The House Of John”, het surrealistische verhaal over Nick Drake die ronddwaalt in de leegstaande parelwitte villa van John Lennon na diens emigratie naar The Big Apple. Maar evengoed kan ook Nederland’s enige rock’n’roll animal Herman Brood op de stille bewondering van de Nits frontman rekenen. Die paar dagen ooit samen op tournee in Berlijn worden op het nieuwe album herdacht met het Duitstalige “Schwebebahn”, een muzikale kwinkslag geïnspireerd door Trio’s “Da Da Da” tegen een achtergrond van welgemikte zwart-wit projecties op twee veelhoekschermen.
De Nits vormen niet enkel een muzikaal vehikel voor Hofstede’s verhaaltjes, maar bieden tevens een thuis voor een aantal rasmuzikanten. Dat er op het podium ook visueel iets te beleven valt is grotendeels de verdienste van het inventieve percussiewerk van Rob Kloet; de man aanspreken als de drummer van de groep is dan ook een regelrechte belediging voor de neo-zestiger. De tandem Hofstede-Kloet werd in de Vooruit voorts versterkt door de boomlange Laetitia van Krieken, die voor de gelegenheid de geblesseerde Stips verving en met haar fraaie engelenstem wat extra dramatiek toevoegde aan de meer intimistische nummers.
In het eerste deel van de set kozen The Nits vooral voor recenter en dus minder bekend werk, en moest het publiek het stellen met het vrolijke anti-voetbal lied “J.O.S. Days” en de ingetogen pianosymfonie “Cars & Cars” als enige radiohits. Wie tijdens de pauze een Duvel achterover sloeg werd bij aanvang van het tweede deel van de set echter net niet in slaap gewiegd in de fluwelen zeteltjes. “Jazz Bon Temps’ en “Blue Things” zijn op zich wel genietbaar, maar kabbelden wat te braafjes voorbij om de set echt boeiend te vervolgen. Net op tijd greep van Krieken naar de accordeon om een magistraal “Adieu, Sweet Bahnhof” in te zetten, onmiddellijk gevolgd door de eerste echte Nits hit “Nescio” die ondertussen net geen 30 kaarsjes mag uitblazen.
Ook tijdens de twee bisrondes ging het feest der herkenning gewoon verder met “The Bauhaus Chair”, het onvermijdelijke “In The Dutch Mountains” waar Hofstede ongedwongen publieksparticipatie vroeg en kreeg, en een in bloedrode spots gedrenkt “Sketches Of Spain” waarmee de bijna twee uur durende set werd uitgewuifd.

Dat het publiek uitgerekend op Record Store Day maar met mondjesmaat de weg vond naar de Vooruit is best wel pijnlijk voor een groep die altijd veel aandacht heeft besteed aan haar artwork. Wie Kraantje Pappie al na een halve luisterbeurt beu is weet dus volgende keer waar naar toe.

Neem gerust een kijkje naar de pics van de set in de Roma, Antwerpen (een dag eerder)
http://www.musiczine.net/nl/fotos/nits-20-04-2012/

Organisatie Culturavof, Kasterlee + Vooruit Gent