Etran De L'Aïr  - Onvervalst dansfeest met hoogstaande muziek
Etran De L'Aïr + Tartit

Met Etran De L'Aïr en Tartit stonden twee belangrijke exponenten van de Toeareg scene op het podium. Toch verschillen beide groepen als dag en nacht. Terwijl Tartit zweert bij de traditie heeft Etran De L'Aïr een gepaste dosis Westerse invloeden geabsorbeerd.

Tartit, waarvan de leden afkomstig zijn uit de Timboektoe regio in Mali, ontstond in 1992 in een vluchtelingenkamp in Mauretanië. Ze worden algemeen beschouwd als de bewakers van de Toeareg-traditie. Ik zag ze al eens eerder, in 2007, tijdens de legendarische ‘Nuit Touareg’ in de Botanique waar ik toen ook kennismaakte met Tinariwen, de absolute vaandeldragers van de Toeareg-blues. Zeventien jaar later bleek Tartit nog niets aan magie te hebben ingeboet.
Vijf vrouwen en twee mannen van alle leeftijden, uitgerust in prachtige traditionele gewaden, zaten achteraan het podium in een rij op de grond. Enkel de twee buitenste leden hadden het voorrecht op een stoel te mogen zitten. Het instrumentarium bestond, buiten één akoestische gitaar die dan nog niet altijd gebruikt werd, uit traditionele instrumenten waarvan ik u de meeste namen schuldig moet blijven. Wel herkende ik een imzad, een soort primitieve viool, en enkele traditionele handtrommels (tendé?) waarvan er één voortdurend met water besprenkeld werd.
Een eerder sobere begeleiding die enkel diende als ondersteuning voor de imponerende samenzang. Die betrekkelijk rustige zang met veel herhaling werkte uitermate hypnotiserend terwijl we voortdurend uitgenodigd werden om mee te klappen. Af en toe kwam er een lid (of met zijn tweeën) naar voren om zich aan een dansje te wagen. Soms gebeurde dat dansje al zittend en leek het erop alsof ze denkbeeldige slangen bezwoeren.
Naarmate de set vorderde werd er steeds enthousiaster gedanst en sprong er zelfs een Toeareg man uit het publiek het podium op om mee te dartelen. Toch was het die schijnbaar simpele muziek die tot de laatste noten bleef intrigeren.

Etran De L'Aïr staat voor sterren van de Aïr, een bergachtig gebied in het noorden van Niger. De groep is gevestigd in Agadez, een bruisende stad die bekend staat omwille van de productie van muziek, vooral desertblues met veel elektrische gitaren zoals we die kennen van Mdou Moctar of Bombino.
Etran De L'AÏr, actief sinds 1995, leerde het klappen van de zweep kennen in het zogenaamde bruiloftencircuit waarin ze één van de bekendste en langst spelende groepen was. De groep is ook een echte familieaangelegenheid die enkel bestaat uit verwanten (broers en neven).
Piekfijn uitgerust in traditionele klederdracht met erg elegante teensletsen kwamen de vier kwiek het podium opgerend. Twee gitaristen, een bassist en een drummer waarbij de snarenplukkers regelmatig met elkaar van instrument wisselden. Meteen werd duidelijk dat dit weinig gemeen had met de woestijnblues zoals we die kennen van groepen als Tinariwen of Tamikrest.
Ik hoorde eclatante Afrikaanse pop met pakkende zangpartijen en vooral veel gitaren die klonken als klaterende bergriviertjes. Misschien een wat ongelukkige vergelijking voor een groep die uit de woestijn komt maar dit klonk allesbehalve stoffig. De groovy klanken hadden een wilde frisheid terwijl het spelplezier met dikke klodders uit de boxen spatte. U begrijpt meteen dat stilzitten hierbij geen optie was. Het duurde niet lang vooraleer de leden van Tartit beurtelings het podium opklommen om mee te dansen. Het publiek liet zich daarbij niet kennen en gooide massaal de beentjes los.
Etran De L'Aïr straalde niets dan positiviteit en enthousiasme uit en daar was geen ontkomen aan. Met als gevolg dat mijn stramme, door artritis geplaagde ledematen plots bewegingen maakten die ik in geen twintig jaar meer gezien had.
Dit was authentieke Afrikaanse pop van de meest elastische soort waar er in de laatste rechte lijn steeds meer rock elementen aan toegevoegd werden en de, overigens uitstekende, drummer plots de vrijheid kreeg om al eens loos te gaan.
Een onvervalst dansfeest met hoogstaande muziek: mocht ik een bruiloft in het verschiet hebben, ik zou niet twijfelen.

Organisatie: VZW De Zwerver – Leffingeleuren, Leffinge