Brussels Jazz Festival 2023 - Een geslaagd weekend van avontuur, virtuositeit en improvisatie
Brussels Jazz Festival 2023
Flagey
Brussel
2023-01-14 + 15
Erik Vandamme

Na enkele online edities door de coronapandemie, mocht in Flagey weer een gewone editie doorgaan van het Brussels Jazz Festival. Van 12 tot 15 januari kon de jazz liefhebber, die houdt van avontuur, ontdekkingen, een muzikale reis ondernemen binnen die jazz.
Op het programma: een reeks te ontdekken jonge talenten, een dag gewijd aan het ECM-label en drie projecten waarvoor de Belgische trombonist Nabou Claerhout carte blanche kreeg. Wij waren erbij op zaterdag 14 en zondag 15 januari 2023.
Ohja, om na te lezen, de online edities 2020 - 2021
https://www.musiczine.net/nl/festivals/item/80618-brussels-jazz-festival-2021-ontelbare-klanktapijtjes-in-een-gevarieerde-omkadering.html
https://www.musiczine.net/nl/festivals/item/78615-bel-jazz-fest-2020-zwoele-jazz-magie-die-in-alle-kleuren-van-de-regenboog-de-huiskamer-binnen-waait.html  

- zaterdag 14 januari 2023

Duo Gaitar - In de voetsporen van Toots Thielemans
Een concert  waar de geest van Toots Thielemans door de gangen waait,  lokte ons al vroeg naar Flagey op een natte zaterdag ochtend. Duo Gaitar (****) bestaat uit enerzijds Rutger Mathys, chromatische harmonica en anderzijds Marijn van der Linden, gitaar. Twee jonge wolven in hun vak, die in diezelfde traditie van een grootmeester als Toots Thielemans, hun virtuositeit verbinden met speelsheid. Er hing dan ook magie in de lucht, vooral door het fijne, gevarieerde mondharmonicaspel en de aanstekelijke gitaarriedels, die elkaar zachtaardig raken. Intimiteit en improvisatie vonden elkaar.

Dunderklumpen  (film) - Tussen twaalf uur s 'middags en half zeven in de avond genoten we van een lunch pauze gekoppeld aan een film namiddag. De muziekliefhebbers (incluis jazz-) werden op hun wenken bediend. Alsook het kindvriendelijke van dit festival werd onderstreept; want naast concerten was er ook heel wat randanimatie te beleven op Brussels Jazz Festival - zoals bijvoorbeeld interactieve performances waarbij muzikanten spontane tekeningen vertalen in muziek, onder de noemer Drawing Basses. Bovendien werd in de Flagey cinema de film Dunderklumpen uitgezonden, Een Zweedse speel- en animatiefilm uit 1974 van Per Åhlin met muziek van Toots Thielemans. Wij besloten daar een kijkje te gaan nemen, en zagen een gezapige vertoning met heel mooie beelden, met een sterk verhaal. Of hoe het in het leven van een mens mis kan lopen, doordat diezelfde mens zich eenzaam of niet erkend voelt en daardoor het verkeerde pad opgaat. Dat is een beetje de rode draad die wij herkenden, maar vooral is dit een zeer fantasieprikkelende film die ook anno 2023 nog steeds tot de verbeelding spreekt. Toots Thielemans zijn prachtige muziek maakte de magie compleet van film en muziek.
https://www.youtube.com/watch?v=2IvQRjo-7MU

Bendik Giske - Een bevreemdend mooie saxofoon trip
Het avond programma op zaterdag werd ingezet door Bendik  Giske (*****). "De expressiviteit, de kwetsbaarheid en het uithoudingsvermogen van het menselijke lichaam. Dat is wat de Noorse kunstenaar en saxofonist Bendik Giske inspireert tot zijn unieke sound.", lezen we in de biografie op de website. En dat is daadwerkelijk niet ver gezocht.  Zowel fysiek als muzikaal spreekt Giske tot de verbeelding, als een soort buitenaards wezen beweegt hij zich voort en ook de klanken die hij uit zijn saxofoon tovert, klinken onaards mooi; van lichtjes dreigend, over intimiteit, gaat het vaak naar een monotoon geluid waarbij de geluidsmuren trillen. .Bednik Giske brengt een klein uur lang een bevreemdende, gevarieerde mooie mix van dans, gezicht expressies en avontuurlijke saxofoon klanken, waarbij naar hartenlust wordt geëxperimenteerd, geïmproviseerd tot het oneindige. 

Trombone Ensemble Nabou Claerhout feat. Robin Eubanks - Collectieve trombone magie
Wij zijn al een hele tijd enorme fan van Nabou Claerhout en alle projecten waar ze deel van uit maakt. De sympathieke en goedlachse jonge dame, speelt Trombone op een magisch mooie wijze, het maakt deel uit van de persoon die ze echt is. Instrumenten tot leven brengen is een kunstvorm, en daarin is zij een waarlijke grootmeester.
Voor de gelegenheid stelt Nabou een nieuw project voor, het Trombone Ensemble Nabou Claerhout  (*****) met vijf trombonisten en een driekoppige ritmesectie, bestaande uit haar  vaste kompanen Gijs Idema (gitaar), Cyrille Obermüller,(contrabas) en Daniel Jonkers. Bovendien sluit ook virtuoos Robin Eubanks zich bij dit gezelschap aan.
Het meest opvallende is echter de opstelling, iedereen staat broederlijk (of zusterlijk) naast elkaar opgesteld, waardoor het collectief in z’n geheel in de kijker staat . Wat een klankentovenaars. Elke schakel binnen dat collectief is dan ook even belangrijk in die magie.
Een podium dat heel goed gevuld is, net zoals de zaal die tot de nok gevuld is voor dit optreden.
Zichtbaar onder de indruk gooit Nabou en haar gezelschap alle alternatieven in de set, om een soort trombone magie te laten ontstaan; kippenvelmomenten in een razend tempo; Gitaar, contrabas en drums spelen er naadloos op in . Op een speelse wijze legt het ensemble de lat voortdurend heel hoog. Avontuur en  improvisatie met een vleugje humor in de bindteksten. Klasse!

Black Flower - Exotische uitstappen los van de jazzpaden
Een optreden van Black Flower  (****) is uniek door de multiculturele mix en diversiteit, een zalving van Oosterse klanken en de Westerse cultuur. Dat was ons al enkele keren opgevallen toen we de band live zagen - ons verslag van hun optreden in N9 kun je hier nog eens nalezen: https://www.musiczine.net/nl/concerts/item/85740-black-flower-een-multiculturele-schokgolf.html
Diezelfde totaalbeleving van culturen was ook op Brussels Jazz Festival. Een oneindig experimenten koppelt Black Flower aan mooie visuele effecten, die het plaatje compleet maken. De sound en de beelden , heerlijk. De saxofoon, de flute en de hoorn staan in de schijnwerpers; elke schakel is binnen de band even belangrijk. Een totaalbeleving!

Alabaster DePlume - Poëzie met een vette knipoog
Alabster DePlume (****) is vooral een klasse verteller en poëet die niet allen door gezapige bindteksten de mensen aan het lachen krijgt, maar ook als multi-instrumentalist en zanger hoge toppen scheert. Ruimschoots een uur lang worden teksten , over vaak de meest absurde dingen uit het leven, op dichterlijke wijze gezongen of gesproken. Samen met de instrumentatie klopt het perfect.
Humor en absurditeit staan bove aan. Zijn virtuositeit met de klasse van zijn twee muzikanten de entourage en iedereen om hem heen is mooi om te zien en te horen. De bassist en de gaan vol overgave te werk en bieden vocaal een meerwaarde. Meer nog, wederom valt ons op dat net de versmelting van al die elementen zorgt voor een unieke magie met een lach en een traan, geluk en bitter ernst.Het maakt een optreden van Alabster DePlume altijd zo speciaal, ook hier dus!

- zondag 15 januari 2023

Anneleen Boehme (solo) - Een mysterieus deken van zachtmoedigheid
Zondag kregen we een wandeling aangeboden in de catacomben van Flagey, met een overzicht van alle studio's en een optreden in de Tower en Studio 10, twee locaties waar je als doorsnee bezoeker van deze zaal niet binnen geraakt.
Contrabassist Anneleen Boehme (****) werd bij het grote publiek bekend als lid van het LABtrio. Tussen haar vele projecten door, staat ze tegenwoordig ook regelmatig alleen op het podium. In de intieme en kleine Tower mocht Anneleen Boehme haar muzikale kunsten als contrabassiste uit de doeken doen. Een technische hoogstaande speeltechniek haalt ze uit die contrabas; een soort mysterieus deken gooit ze over het publiek heen. Vooral op een intens mooie, zachtmoedige wijze, raakt ze de snaar van elke luisteraar. Een muzikale schoonheid dus.

Nabou Claerhout & Lynn Cassiers - Sprookjesachtig, spookachtig tot bevreemdend mooi
Nabou Claerhout & Lynn Cassiers (****1/2) is een samenwerking van trombose virtuoos Nabou Claerhout en multi-instrumentalist Lynn Cassiers , die vooral gekend is als jazz-, improvisatiezangeres en -kunstenaar. Dit zorgt voor uitersten, een sprookjesachtige botsing van trombone klanken en elektronisch vernuft, bovenop de mooie, spookachtige en gevarieerde vocale inbreng van Lynn .
In de kleine ruimte van Studio 10 gaat het duo een fijne botsing aan, lichtvoetigheid, intimiteit en een oorverdovend geluid vinden elkaar .Een tot de verbeelding sprekende mooie trip.

Julia Hülsmann Quartet - Een groovy klankentapijt binnen de norm van traditionele jazz
Zondag stond ook in het teken van ECM Records die enkele artiesten kwamen voorstellen, al dan niet met een gloednieuwe release, o.m. hadden we de Duitse formatie Julia Hülsmann Quartet (****), die haar gloednieuwe album ‘The Next Door’ kwam voorstellen in Flagey. Op plaat steekt ze haar voorliefde voor traditionele jazz niet onder stoelen of banken, ook live komt dit tot uiting. Experimentele uitspattingen zijn er dus niet echt bij, maar de eenvoudige manier waarop saxofoon, piano, contrabas en drum in elkaar vloeien, tekenen voor een lekker gevoel vanbinnen. De bijzonder intieme, groovy klankentapijtjes en het lekker met elkaar improviseren, zijn uiterst mooi.

Mette Henriette - Als muziekinstrumenten praten …
We schreven bij het optreden van Mette Henriette (*****) in onze notities. 'Kunnen muziekinstrumenten praten?' , werd onmiddellijk beantwoord door Mette Henriette op een mooie, sprookjesachtige wijze met haar saxofoon. Een intense totaalbeleving, indrukwekkend, pakkend en magisch.
Ze komt op het podium in een lang wit gewaad, met de lange zwarte haren lijkt ze op een Engel die uit de hemel is neergedaald. Eens Mette de klanken uit haar sax tovert, krijgt ze de zaal muisstil. We laten ons meevoeren . We worden muzikaal gehypnotiseerd. Een cello en een piano dragen mee de sound, een meerwaarde. Als hun muziekinstrumenten praten, zitten we in een sprookjesachtige wereld …

Wolfert Brederode, Matangi Quartet & Jasper van Hulten - Intens in het kwadraat
We citeren uit de biografie: “De Nederlandse pianist Brederode componeerde de suite Ruins and Remains voor piano, strijkkwartet en slagwerk in 2018 voor de honderdste verjaardag van het einde van de Eerste Wereldoorlog. De kwetsbare muziek 'heeft te maken met verdriet en verlies en het opnieuw leren opstaan'. Deze mix van aangrijpende intimiteit en hoop brengt de pianist samen met percussionist Jasper van Hulten en het Matangi Quartet, een van de meest avontuurlijke strijkkwartetten van Nederland.”
Wolfert Brederode, Matangi Quartet & Jasper van Hulten (*****) zorgen voor een intens totaalbeleven in het kwadraat. Een drummer die zijn drumstel streelt met een strijkstok, er klanken uithaalt die je niet direct linkt aan drums, strijkers die zoveel emoties in hun instrument stoppen, waardoor de tranen in de ogen staan, en een pianovirtuositeit die de grenzen aftast. Schitterend.
Ze zorgen daadwerkelijk voor een golf aan kippenvelmomenten, waardoor het wederom muisstil wordt in de zaal. Die muzikale intimiteit is uniek. Soms wordt er geflirt met geluidsmuren afbreken, om de emoties te doen oplaaien. Alsof je de beelden van die Oorlog ziet voorbij komen door die klankenpracht van het ensemble!

Benjamin Lackner Quartet - Een perfect geoliede machine waarbij iedereen dezelfde kant uitkijkt
De Duits-Amerikaanse jazzpianist Benjamin Lackner Quartet (****) - 'de nieuwe Keith Jarrett' - sluit het Brussels Jazz Festival af met de voorstelling van zijn ECM-debuut ‘Last Decade’. Los van het feit dat je hier hoort dat er muzikanten bezig zijn die hun instrument perfect bespelen, o.m. door enkele verbluffende solo's, staat hier een sterk geoliede machine op het podium waarbij iedereen dezelfde kant uit kijkt, zonder het improviserende karakter van hun muziek uit het oog te verliezen. Een muzikale perfectie en speelsheid vinden elkaar  Dit was hoedanook het perfecte slot van een geslaagd weekend van avontuur, virtuositeit en improvisatie!

Organisatie: Brussels Jazz Festival ism Flagey, Brussel