Tom Kristiaan - Mensen hebben muziek en cultuur echt nodig en dat merk je wel

Al op negenjarige leeftijd zette pianovirtuoos Tom Kristiaan zijn eerste stappen in de muziek. In het Stedelijk Muziekconservatorium in Brugge volgde hij naast piano, solfège nog harmonie en kamermuziek (1984-1992). Later volgde hij lessen accordeon, jazzpiano en ensemble aan het Conservatorium aan Zee in Oostende (2012-2014) en vervolgens accordeon in het conservatorium in Kortrijk (Avelgem) en Brugge (2012-2019). Hij behaalde de graad van uitmuntendheid voor piano , en solfège met grote onderscheiding; hij  bereikte de hogere graad accordeon met de grootste onderscheiding. Hij componeert voor piano en accordeon, als ondersteuning voor film, reclame, poëzie of solovoorstellingen. (Bron: https://vi.be/tomkristiaan ).
Met 'In Deep Woods' bracht  Tom Kristiaan in 2019 een album uit boordevol knappe piano- en accordeoncomposities die recht door je hart boren. Tijdens de eerste lockdown bewerkte Tom de compositie van Erik Satie ‘Gymnopédies’ . Hij slaagde erin dat meesterwerk een hedendaags tintje te geven, zonder al te veel aan het origineel te raken. Heel recent sloot Tom zich aan bij het singer-songwriter fenomeen GRANT met wie hij samen het album ‘Real’ heruitbracht, met zijn piano. Over deze samenwerking, zijn solo werk en toekomstplannen hadden we een fijn gesprek.

Al op negenjarige leeftijd zette je je eerste stappen in de muziek. Was piano altijd het instrument dat je absoluut wilde spelen?
Vanaf kindsbeen af had ik een enorme adoratie voor dat instrument. Vraag me niet hoe dat komt, maar de piano sprak me toen al aan en nog steeds uiteraard

Hoe is de liefde ontstaan van accordeon?
Dat is pas later gekomen eigenlijk. Er zijn twee momenten die me hebben geïnspireerd om accordeon te leren spelen. In mijn studentenjaren heb ik op de Gentse Feesten 2 accordeon virtuozen zien spelen in de Baudelokapel en daar was ik compleet ‘weg’ van. Later, door in de muziek te duiken ben ik terecht gekomen bij Astor Piazzolla, de Argentijnse tangomuzikant op bandoneon. Die zalige, meeslepende klanken kon ik niet met piano brengen …

Die stap van piano naar accordeon is toch vrij groot?
Ja dat klopt, het ziet er hetzelfde uit , omdat je, zowel bij accordeon als bij piano met toetsen werkt. Maar eigenlijk is de accordeon eerder een blaasinstrument dat je dus heel anders bedient  dan een piano. Door de balg in te drukken of uit te trekken worden de klanken gevormd.

Ik heb zowel je schijf ‘In Deep Woods’ als de recente ‘Tom’s Gymnopédies’ besproken. Bij de eerste viel me de intense samensmelting tussen die instrumenten op, wat je sound toch uniek maakt. Je mening graag
Piano is een fantastisch veelzijdig instrument, maar je zit beperkt qua toonvorming: je kan enkel relatief korte klanken genereren. En met accordeon kan je juist wel lange, zangerige lijnen creëren. Ik wilde wel eens zien wat de samensmelting tussen die 2 instrumenten zou geven.

'Gymnopédies' van Erik Satie, een klassieker uit de 19e eeuw … Dat zijn zo van die composities waarvan ik altijd denk ‘niet aanraken aub’ maar je maakt er een écht meesterwerk van. Hoe is het idee ontstaan om zo een icoon aan te pakken?
Het is inderdaad zo met een muzikant die tijdloos is; Hij heeft dit stuk geschreven in 1888, maar ik wilde het een hedendaags tintje geven. Zonder teveel aan het origineel te raken. Dat was een hele uitdaging maar is toch gelukt. Ik heb het vooral proberen vermengen met mijn eigen stijl, de new age. Mijn dromerige stijl was dan alweer een stuk aanwezig in het oorspronkelijke werk.

Wat waren de algemene reacties op de laatste plaat?
Heel goed, heel overweldigend. ‘Gymnopédies’ heb ik tijdens de eerste lockdown opgenomen in mijn home studio en ik heb twee live sessies gegeven via facebook. Wat ik hoorde , was dat de plaat, net als ‘In Deep Woods’ vele mensen tot rust leek te brengen.

Wat de omschrijving van je muziek betreft zie ik jazz, klassiek en avant-garde passeren; hoe zou je zelf je muziek omschrijven?
Ik denk dat het dichtst bij New Age aanleunt, met een knipoog naar licht klassiek. De accordeon is eigenlijk een beetje apart binnen dat concept.

De combinatie tussen accordeon en piano vond ik persoonlijk, met alle respect, het meest interessant ; zijn er nog plannen in die richting?
Ik heb nog heel wat nieuwe nummers klaar liggen. Al zal dat meer in de richting van puur piano liggen. De combinatie tussen beide komt voorlopig nog niet aan bod, maar wat niet is, kan komen natuurlijk.

Tom, net zoals veel artiesten zijn er vermoedelijk ook bij jou veel plannen in het water gevallen, welke?
Absoluut. Ik had een mooi concert gepland op 25 maart, en net die week werd de lockdown aangekondigd en hebben we op het nippertje dat moeten stop zetten. Ook in de zomer en zo. Ook al zijn er in de zomer ook wat last minute concertjes gekomen; kleinere concertjes, in kleine bubbels. Dat heeft mijn zomer wel goed gemaakt. In het najaar valt alles nu weer stil.

Ik hoor je zeggen filmpjes op facebook. Ik doe de laatste tijd wel wat streaming concerten, het is niet hetzelfde uiteraard, maar schept dat online vertonen of streaming concerten geen mogelijkheden denk je?
Ik denk het eerder niet, het is niet dezelfde beleving zowel voor de muzikant als de fans. Muziekbeleving is samen komen met vrienden, een pintje drinken, genieten van het samenzijn, … Het is misschien wel leuk om op die manier je nieuwe plaat eenmalig voor te stellen aan een kijkend publiek vanuit hun huiskamer, maar het zal nooit die beleving vervangen van een echt concert.

Je bent echter niet bij de pakken blijven zitten. Want de reden van dit interview is niet alleen een terugblik op je laatste release maar ook op een nieuw project, de singer-songwritersband GRANT ; kan je daar iets meer over vertellen?
Eigenlijk bestaat die band al meer dan vijftien jaar, en is gebaseerd op zanger Dominiek De Groote. Het is een pure singer-songwriter band. Hij speelde samen met drummer Tony Somers en de Gentse bassist Rutger Moelaert en zij hebben de eerste plaat ‘Real’ uitgebracht in 2006. Ik ben er nadien bij gekomen, intussen meer dan tien jaar geleden. We hebben nu de eerste plaat ‘Real’ heruitgebracht met als surprise het nummer “Real” mét de piano inbreng erin. Via Spotify, Amazon, I-tunes of Google Play kun je zowel de heruitgebrachte versie van 2006 vinden (‘Real’) als de tweede CD ‘Untill Dawn’. Hierbij geven we nog even de link naar de 2 CD's van GRANT.

https://open.spotify.com/album/6cAXvVSD6MUtvQuzRNiLs4
https://open.spotify.com/album/2sD15G4Sp9LFsI6NXOZwC5

Live voorstelling lijkt moeilijk dit jaar, ik zie zelfs begin volgend jaar nog geen verbetering, maar wat zijn de verdere plannen bij zowel GRANT als solo (buiten releases)
Voorlopig niet, door de nieuwe lockdown is het weer onmogelijk om samen te komen. We hebben plannen om het voorjaar de studio in te duiken voor een gloednieuwe release. Dat was normaal vroeger gepland, maar door corona is dat dus niet door gegaan. We hopen daar dus volgend jaar werk van te kunnen maken.

Zijn er solo plannen?
Ja, ik heb een tiental nieuwe nummers die ik graag op plaat zou uitbrengen. Van zodra de situatie het toelaat, ga ik dat ook doen, en bovendien wat concerten brengen maar nu ligt dat allemaal in de koelkast te wachten.

In deze barre tijden is het voor een muzikant niet evident te leven van je muziek. Hoe ben je met deze periode al omgegaan?
De ene vindt dat het te streng is, de andere dat het nog strenger zou moeten zijn. Het beestje gaat ondertussen zijn gang. Bij de eerste lockdown is cultuur eigenlijk al heel streng aangepakt. Nochtans hebben heel wat organisatoren deze zomer door veilige coronaproof concerten te geven , bewezen dat het wel degelijk kan. Dus dat kan perfect, veilige concerten organiseren.

Hoe denk je persoonlijk dat de muziek en cultuur deze periode zal overleven?
Voor kleinere groepen en organisaties en zo, is het sowieso al heel moeilijk, ik vrees dat die het niet allemaal zullen overleven. Daar vrees ik echt voor. Vroeger leefde de muzikant van de CD verkoop, dat viel weg en nu hangt men sterk af van concerten kunnen geven. Want op spotify krijg je amper een paar cent voor je streaming. Daardoor heb je amper inkomsten daarvan.
Nu ook dit geven van concerten weg valt, valt veel inkomsten weg en dat kan voor die kleinere nefast zijn. Langs de andere kant denk ik dat de vraag naar muziek nog nooit zo groot zal zijn geweest. Na de lockdown denk ik dat er enorme vraag zal zijn daarnaar, net door het gemis. Mensen hebben muziek en cultuur echt nodig en dat merk je wel. Dus daar kan voor sommigen eerder een reddingboei zijn. Door de vraag ernaar. Ik denk dus dat de mensen meer naar concerten en festivals zullen gaan, net omdat ze nu beseffen hoeveel ze eraan hebben.

Maar je bent wel voorstander van spotify en zo?
Het is een goede manier om jezelf bekend te maken naar een zeer ruim publiek toe, over de grenzen heen eigenlijk. Ik sta er dus zeker achter, maar het je krijgt er dus bijna geen geld voor en dat is jammer.

Staan er nog andere projecten op stapel naast GRANT en het solo werk; wat mogen we verwachten?
Wat me zeer integreert is de combinatie tussen muziek en tekst, maar ook muziek en beeld. Op YouTube heb ik enkele filmpjes waar ik samenwerk met de Nederlandse fotografe Iris Hartman. Ze heeft zeer mooie natuurbeelden gemaakt, waarop ik muziek heb gecomponeerd. In die richting wil ik zeker verder gaan.
(We geven hierbij nog even  een recente link naar Tom Kristiaan zijn werk waarbij  hij  muziek en beeld combineert.
https://www.youtube.com/watch?v=OaHSDQKMUh4  )

Ik vind toch ook dat je muziek kan gebruikt worden voor films of tv series eventueel. Wat denk je zelf?
Er zijn al fragmenten die gebruikt geweest zijn voor een reeks op VTM. Ook daar wil ik dus meer mee doen. Gewoon combinatie tussen muziek en beeld. Dat is de volgende stap.

Om af te sluiten. Wat zijn de verdere ambities en is er ook een soort einddoel dat je jezelf stelt?
Ik vind dat moeilijk. Je vindt op je pad gewoon wat op je pad komt. Me blijven amuseren en componeren van muziek, een cd uitbrengen en zo… maar een einddoel hoop ik dat dit nog heel ver verwijderd mag zijn. Ik hoop dat er nog veel op mijn weg mag komen opdraven.